Inteligencja emocjonalna to pojęcie, które zrobiło zawrotną karierę nie tylko w psychologii. Dlaczego jej poziom jest taki istotny dla rozwoju zawodowego? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Czy zastanawiałeś się nad tym, jakie czynniki warunkują sukces zawodowy, powodzenie w biznesie? Wydawałoby się, że wysokie IQ, zdobyta specjalistyczna wiedza, jasne cele biznesowe i dobra organizacja pracy stanowią gwarancję oszałamiającej kariery. Tak jednak nie jest. Okazuje się, iż czynnikiem kluczowym w tym zakresie jest inteligencja emocjonalna. Pojęcie to zostało wprowadzone w połowie lat 90. XX wieku przez Daniela Golemana, który zauważył, że nawet wybitne wyniki w nauce oraz ponadprzeciętna inteligencja racjonalna nie zawsze przekładają się na sukces w życiu.
Inteligencja emocjonalna – definicja
Inteligencja emocjonalna jest definiowana jako zdolność rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, oraz wpływania na własne emocje i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi wyrażanymi przez innych. Model inteligencji emocjonalnej zaproponowany przez Daniela Golemana nakreśla 2 grupy kompetencji:
- kompetencje emocjonalne (samoświadomość i samokontrola)
- kompetencje społeczne (świadomość społeczna i zarządzanie relacjami).
Czym są kompetencje emocjonalne?
Samoświadomość to umiejętność rozpoznawania i nazywania swoich emocji. Gdybym teraz poprosiła Cię, abyś nazwał wszystkie znane Ci emocje, to prawdopodobnie wymieniłbyś kilka. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta, na ogół nie zastanawiamy się nad tym, co czujemy i nie dzielimy się emocjami z innymi. Pytani o nasze samopoczucie, często odpowiadamy lakonicznie „ok”, „w porządku”, „źle, „beznadziejnie”. Nie mówimy, że jesteśmy pełni radości, dumy albo że czujemy irytację, złość. Tymczasem precyzyjne nazwanie odczuwanej emocji pozwala nam zrozumieć siebie, a konkretnie potrzeby, które stoją za daną emocją.
Samokontrola to zdolność wyrażania emocji, ale również panowania nad nimi, umiejętność wpływania na swoje emocje i zachowanie. Wyrażanie emocji jest możliwe wtedy gdy mamy świadomość, iż uwalnianie jest naturalne i konieczne w przeciwieństwie do ich tłumienia, wypierania. Ważne, by ekspresji emocji towarzyszyła ich obserwacja, która pozwoli dostrzec, jakie bodźce, myśli wywołują określone odczucia. Stwarza to możliwość dokonania świadomego wyboru relacji emocjonalnej, dzięki czemu nie emocje kontrolują Ciebie, ale to Ty masz nad nimi kontrolę.
Jak rozumieć kompetencje społeczne?
Świadomość społeczna to umiejętność rozumienia emocji innych ludzi, spojrzenia na daną sprawę z perspektywy drugiej osoby (innymi słowy stanowi ją empatia emocjonalna i poznawcza). Empatia pomaga w relacjach międzyludzkich – zarówno przyjacielskich, małżeńskich, rodzicielskich jak i zawodowych.
Zarządzanie relacjami polega na wpływaniu na relacje międzyludzkie, łagodzeniu konfliktów, przewodzeniu, tworzeniu więzi, wzbudzaniu pożądanych reakcji (co wiąże się ze zdolnościami przywódczymi, kooperacyjnymi i umiejętnością perswazji).
Inteligencja emocjonalna managera
Wydaje się oczywistym, iż inteligencja emocjonalna jest szczególnie ważna dla osób na kierowniczych stanowiskach. Manager, który rozumie swoje emocje (zarówno pozytywne, jak i negatywne) ich wpływ na własne życie, nie jest ich niewolnikiem, wręcz przeciwnie potrafi nimi zarządzać. Na zmiany, ewentualne niepowodzenia reaguje kreatywnie, a nie reaktywnie. Bowiem dzięki samoświadomości potrafi konstruktywnie radzić sobie ze stresem, łatwiej znosić frustrację i szybko odzyskiwać równowagę emocjonalną.
Co więcej, managera o wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej cechuje na ogół silna motywacja wewnętrzna. Dzięki niej potrafi on pracować sumiennie, jest wytrwały w działaniach. Umie zapanować nad swoją ambicjonalną popędliwością i odkładać w czasie gratyfikacje za wkład swojej pracy.
Dysponując adekwatnym poczuciem własnej wartości, ma świadomość swojego potencjału, zna swoje atuty, ale i ograniczenia. Umożliwia mu to wyznaczanie sobie ambitnych, a jednocześnie realistycznych celów. Zapewnia odporność na bezzasadną krytykę swoich zamierzeń i decyzji, a jednocześnie gotowość przyjęcia konstruktywnej krytyki i odpowiedzialności za popełnione błędy.
Atuty kompetencji społecznych managera
Niewątpliwie tym co stanowi kluczową wartość managera w kontekście relacji interpersonalnych jest empatia.
Zdolność rozpoznawania i rozumienia emocji innych jest bowiem niezwykle przydatna zarówno w kontaktach biznesowych (negocjacjach z klientem), jak i w kierowaniu zespołem. Jeżeli w trakcie rozmów biznesowych potrafi on skupić się nie tylko na aspektach merytorycznych, ale również umie analizować stan emocjonalny interlokutora, może odkryć jego słabsze strony i dzięki temu zyskać przewagę w negocjacjach. Z kolei prowadząc zespół dzięki empatii ma możliwość zidentyfikować potrzeby pracowników, nakreślić ich profil psychologiczny. Co więcej pozwoli mu to nawiązać lepszy kontakt z zespołem, stać się dlań jednym ze źródeł inspiracji i motywacji.
Istotne są również kompetencje interpersonalne managera czyli zarządzanie relacjami, na które składa się umiejętność integrowania zespołu, rozwiązywania konfliktów oraz zdolności przywódcze. Dzięki nim manager ma szansę zbudować nie tylko profesjonalny, ale również zgrany zespół pracowników, którzy będą pracować na wspólny sukces.
Jak ćwiczyć inteligencję emocjonalną?
Zanim przedstawię program ćwiczeń, zachęcam Cię do obejrzenia filmiku, który pokazuje szerokie spektrum naszych emocji i wyjaśnia ich rolę.
Alfred i Cień – krótka opowieść o emocjach
Chcesz poprawić swoją inteligencję emocjonalną? Najpierw ustal jak się ona kształtuje rozwiązując test inteligencji emocjonalnej.
Ćwicząc inteligencję emocjonalną, zacznij od samoobserwacji własnych reakcji emocjonalnej na różne sytuacje. Nie tłum emocji, zauważaj je i analizuj zawarte w nich informacje. Będąc świadomym swoich reakcji i zachowań, spróbuj nimi zarządzać. Jeśli zaobserwujesz wzrost poziomu stresu w trakcie prowadzonego przez Ciebie meetingu, zarządź przerwę, aby móc odzyskać wewnętrzny spokój. Gdy Twój poranek rozpocznie się od otrzymania serii e-maili, które mogą Cię zirytować, daj sobie czas zanim na nie odpowiesz. W czasie rozmów z partnerami biznesowymi, pracownikami włączaj empatię – przeanalizuj ich emocje i zachowania. Dbaj o to, by Twoje poczucie własnej wartości nie było odbierane jako arogancja. Szanuj swoich rozmówców, nawet jeśli według Ciebie nie mają racji.
Podsumowanie
Inteligencja emocjonalna okazuje się być jednym z najważniejszych czynników warunkujących samorealizację i sukces zawodowy. Polega ona na introspekcji – rozpoznawaniu własnych emocji, rozumieniu powodów ich odczuwania oraz tego jak mogą wpływać na innych. Co więcej, wiąże się ona także ze zdolnością rozpoznawania i rozumienia emocji innych ludzi oraz wpływania na relacje międzyludzkie. Jeżeli chcesz być skutecznym managerem, autentycznym liderem – rozwijaj swoje kompetencje miękkie, w tym zwłaszcza inteligencję emocjonalną.
Przeczytałeś ten artykuł, gdyż interesujesz się rozwojem osobistym, polecam inne artykuły z tej kategorii na naszym blogu. Może masz poczucie, iż Twoje życie osobiste i zawodowe to nieustanna walka z czasem. Jeśli tak jest, to warto zainteresować się tematyką multitaskingu albo prokrastynacji.
Leave A Reply